Rok 2018 będzie wyjątkowym czasem dla PROJPRZEM MAKRUM S.A. Urodziny obchodzić będzie najstarsza marka Grupy – MAKRUM. Pochwalić się może ona prawie 150-letnią już historią swojej działalności. Z okazji tak imponującego jubileuszu, zapraszamy na cykl poświęcony działalności MAKRUM na przestrzeni lat, wzbogacony bogatą dokumentacją fotograficzną tego czasu.
Czytaj poprzednie części historii MAKRUM:
– część 1: dziedzictwo Hermana Löhnerta
Po ogłoszeniu upadłości przedwojennego MAKRUM, w 1938 r. powołano do życia spółkę dzierżawców pod nazwą Pomorska Fabryka Maszyn Spółka z o.o. w Bydgoszczy. Dzięki niej powrócono do szerokiej działalności – uruchomiono produkcję maszyn kruszących, taboru kolei wąskotorowych oraz maszyn i urządzeń dla cementowni, cukrowni, cegielni i różnego typu kotłów i zbiorników. W czasie drugiej wojny światowej produkcję przestawiono na potrzeby wojska (wytwarzano m.in. sekcje do łodzi podwodnych, windy, kotwice, odlewy żeliwne). W 1946 fabrykę upaństwowiono. Przywrócono również wyższy poziom zatrudnienia – na początku 1948 roku wynosiło ono 815 osób, a w 1954 roku wzrosło do 1200 pracowników.
W latach 50. i 60. XX w. fabrykę znacznie rozbudowano, wznosząc hale obróbki mechanicznej, montażu i odlewnię żeliwa z kompleksem oddziałów towarzyszących. W 1957 połączono ją z dawną Bydgoską Fabryką Maszyn i Kotłów Parowych Hansa Eberhardta oraz pomniejszymi zakładami. W tej formie spółka przyjęła nazwę Pomorskich Zakładów Budowy Maszyn „Makrum”. Nazwa MAKRUM to akronim reprezentujący flagowe produkty zakładu: maszyny krusząco-mielące. Kolejny etap rozbudowy zakładów miał miejsce w latach 1962-1967. Jego celem była dalsza przebudowa hal fabrycznych i doposażenie w maszyny do obróbki urządzeń wielkogabarytowych. W latach 70. wprowadzono automatyzację produkcji.
W latach 60. i 70. XX w przedsiębiorstwo produkowało na dużą skale, stając się uznanym producentem maszyn i urządzeń przemysłowych. Wytwarzano w 60% seryjne maszyny i urządzenia, a około 40% produkcji obejmowało wyroby wytwarzane jednostkowo na konkretne zamówienie. Od 1975 zakład posiadał własne biuro konstrukcyjne, które przygotowało pełną dokumentację techniczną parków maszynowych i cementowni.
Przedsiębiorstwo sporadycznie realizowano zamówienia dla klientów z krajów zachodnich, skupiając działalność eksportową na wschodzie. Zamówienia realizowano głównie do krajów RWPG i państw arabskich, a najwięcej do Libii, Pakistanu, Kuwejtu, Korei Północnej, Wietnamu oraz ZSRR, NRD, Bułgarii, Mongolii i Chin.
Makrum – ok. 1979, źródło: fotopolska.eu
W ramach eksportu zbudowano między innymi cementownię w Fallua w Iraku, zakład wapienniczy w Karbali, przemiałownie cementu w Kuwejcie i w Beremend na Węgrzech, wznoszono obiekty w Bułgarii, Czechosłowacji i ZSRR. Najbardziej doświadczeni pracownicy spółki do dziś zachowują żywe wspomnienia związane z pracą w delegacji w tak odległych i egzotycznych krajach.
Niniejszy fragment Polskiej Kroniki Filmowej z 1960 r. wspomina o eksporcie maszyn kruszących z bydgoskiej fabryki: http://www.kronikarp.pl/szukaj,12792,tag-689415,strona-6
