Rok 2018 będzie wyjątkowym czasem dla PROJPRZEM MAKRUM S.A. Urodziny obchodzić będzie najstarsza marka Grupy – MAKRUM. Pochwalić się może ona prawie 150-letnią już historią swojej działalności. Z okazji tak imponującego jubileuszu, zapraszamy na cykl poświęcony działalności MAKRUM na przestrzeni lat, wzbogacony bogatą dokumentacją fotograficzną tego czasu.
Początki MAKRUM sięgają roku 1868, kiedy przemysłowiec Hermann Löhnert przy ul. Podolskiej w Bydgoszczy (ówczesnym Brombergu) zakłada warsztat remontowo-usługowy zajmujący się maszynami i urządzeniami rolniczymi. Około roku 1888 przedsiębiorstwo przeniosło się do zakładu przy ul. Dworcowej 13. Tej zmianie towarzyszyła również zmiana profilu produkcyjnego – zaczęto tu produkcję maszyn i urządzeń do mechanicznej przeróbki surowców mineralnych, m.in. młynów do przemiału cementu, rud metali i nawozów sztucznych oraz maszyn dla cukrowni i gorzelni. Produkcja ta oparta była na własnych, opatentowanych pomysłach, a produkty sprzedawano m.in. w wielu krajach Europy, Ameryce Południowej i Chinach. Pod koniec XIX w. zakład Löhnerta zatrudniał 240 robotników, którzy pracowali na bardzo dobrych, jak na ówczesne warunki, zasadach – m.in. objęci zostali opieką socjalną i otrzymali od właściciela książeczki oszczędnościowe na łączną sumę 10 tys. marek.
W 1899 przy udziale Ostbank für Handel und Gewerbe z Poznania, firmę przekształcono w spółkę akcyjną. W firmie, funkcjonującej wtedy pod nazwą „Bromberger Maschinenfabrik H. Löhnert AG, Bromberg”, Herman Löhnert pełnił rolę dyrektora oraz członka zarządu.
Lata 1911-1913 , Hala z szyldem Hermann Löhnert
Na początku XX w. Löhnert zakupił teren na wschodnim obrzeżu ówczesnej Bydgoszczy przy ul. Leśnej, z przeznaczeniem na rozbudowę zakładu. W tamtym czasie, nazywanym „złotym wiekiem’ firmy, powstał tu budynek administracyjny i zaplecze techniczne, m.in. hala obróbki mechanicznej i montażu, blacharnia, kotlarnia, kuźnia, odlewnia żeliwa, siłownia z turbiną parową, stolarnia i narzędziownia oraz bocznica kolejowa doprowadzona od linii Warszawsko-Bydgoskiej. Fabryka z tradycyjną nazwą „Kugelfallmühle von Hermann Löhnert Bromberg” zatrudniała już przeszło 800 osób. Był to drugi pod względem wielkości zakład przemysłowy Bydgoszczy.
Fabryka Maszyn Lohnerta, źródło: Fotopolska.Eu
W okresie międzywojennym większość niemieckich pracowników fabryki opuściła kraj. Zmieniła się więc struktura zatrudnienia i dominować zaczęli polscy pracownicy. Pracowało tu ok. 540 osób, fabryka dysponowała mieszanym, niemiecko-polskim kapitałem, a jej asortyment cały czas się powiększał.
1913 , Neuere Bauwerke und Bauten in Bromberg Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa
Wielki kryzys lat 1929-1935 odbił się jednak i na działalności fabryki – zredukowała ona do minimum zarówno produkcję, jak i liczbę pracowników. W efekcie, w 1935 roku wypracowano zaledwie 2,5% obrotów w stosunku do roku 1929. W kwietniu 1932 fabryka zgłosiła upadłość. Pozostała w niej do końca 1938.
Czytaj kolejne części:
